Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Rougeto(di-gràndi-flour)
Oenothera glazioviana
Onagraceae
Autre noum : Erbo-dis-ase.
Nom en français : Onagre à grandes fleurs.
Descripcioun :La rougeto-di-gràndi-flour trachis majamen dins lou limas en ribo d'aigo ounte flouris au printèms, es à dire mai d'ouro que si cousino (coume Oenothera biennis que flouris en estiéu). Se recounèis eisadamen à si petalo mai grando (45 mm), à si boutoun mai prim, sa coulour mai roujo e subretout à soun estigmate en crous, pu long que lis estamino (fotò).
Usanço : Soun óurigino s'atrouvarié dins un mestissage (ibridacioun) dins un jardin en Éuropo e se sarié espandido dins lou mounde. A li mémi prouprieta que la rougeto, Oenothera biennis.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Oenothera
Famiho : Onagraceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Sablo
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Nord
Ref. sc. : Oenothera glazioviana Micheli, 1875